Irailaren 20tik 28ra ospatuko den Donostiako Zinemaldia euskal zinemarentzako erakusleihoa izango da, 20 ekoizpen egongo baitira programazioan. Nazioarteko ekitaldi honek euskal ikus-entzunezko sektoreak zinema industriaren barruan duen garrantzia indartzen du.
Sail Ofiziala
Urrezko Maskorra ematen den kategori honetan, nabarmentzekoa da Icíar Bollaínek zuzendutako ‘Soy Nevenka’ filmaren emanaldia. Fikziozko film honek Nevenka Fernández 24 urteko Ponferradako Udaleko Ogasun zinegotziaren istorioa kontatzen du. Jazarpen gupidagabea pairatu zuen, sentimentala zein profesionala, Ismael Alvarez alkatearen aldetik. Nevenkak salaketa jartzea erabakitzen du, nahiz eta badakien oso prezio altua ordaindu beharko duela: bere inguruak ez du babestuko, Ponferradako gizarteak bizkarra emango dio, eta hedabideek epaiketa publiko baten menpe jarriko dute.
Lehiaketatik kanpo dagoen beste obra bat Alauda Ruiz de Azúak zuzendutako ‘Querer’ telesaila da. Honek Miren izeneko emakume baten istorioa jarraitzen du, etxetik alde egiten duena eta bere senarra etengabeko bortxaketengatik salatzen duena.
Zuzendaria ondo ezagutzen du hitzordu zinematografiko honek, izan ere, 2022an Zinemira saileko itxiera egin zuen bere lehen film luzearekin, ‘Cinco Lobitos’. Era berean, Malagako Zinemaldian arrakasta handia izan zuen. Izan ere, Estatuko Film Onenaren Urrezko Biznaga eta Emakumezko Aktore Onenaren (Laia Costa eta Susi Sánchez) eta Gidoi Onenaren Zilarrezko Biznaga eraman zituen, baita Publikoaren Saria ere. Goya sarietan Zuzendari Berri Onenaren Saria ere irabazi zuen.
Zuzendari Berriak
Beste urte batez, David Pérez Sañudo zuzendaria ekitaldi honetan izango da bere azken proiektuarekin, ‘Azken erromantikoak’, hain zuzen. Lan hau euskal Irusoin konpainiak ekoitzi du.
Perlak
Perlak sailak, nazioartean ospe handia duten obrak aurkezten dituenak, ‘Marco’ filmarekin itxiko du bere programazioa. Hau, Jon Garaño eta Aitor Arregiren azken lana da. Eduard Fernandez eta Nathalie Poza protagonista dituen film honek Enric Marcoren benetako istorioa aztertzen du, inoiz existitu ez zen deportatu bati buruzkoa. Honek, iritzi publikoaren eta bere familiaren aurrean, imajinatzea zaila den gezur bat mantentzea lortu zuen urteetan zehar: nazien kontzentrazio-esparru batean preso egon zela, hain zuzen.
Lan honen munduko estreinaldia abuztuaren 30ean izango da, Veneziako Biennaleko Orizzonti sailean.
Zabaltegi-Tabakalera
Sail honek Izibene Oñederrak zuzendutako ‘Etorriko da (eta zure begiak izango ditu)’ film laburraren emanaldia barne hartuko du. Izibenek Annecyko Jaialdiko Sail Ofizialean parte hartu zuen jada. Komunitate txiki bateko biztanleek bizi duten bizi-baldintza ezberdinen historia kontatzen du. Gainera, Kimuak Katalogoaren parte da, Etxepare Euskal Institutua eta Zineuskadiren bidez antolatua, eta euskal film laburren sustapena eta zabalkundea du helburu.
Culinary Zinema
Zinemaren eta gastronomiaren arteko harremanari eskainitako sail honen amaierako film gisa, ‘El Hoyo 2’ lehiaketatik kanpo aurkeztuko da, Galder Gaztelu-Urrutiak berriro zuzendutako ‘El Hoyo’ arrakasta globalaren jarraipena. Bigarren atal honetan, Milena Smit eta Hovik Keuchkerian protagonista dituena, lider misteriotsu batek bere arauak Zuloan ezartzen dituen heinean, maizter berri batek elikadura sistema basatiaren aurka borrokatzeko metodo eztabaidagarri honen aurkako borrokan parte hartzen du.
Aipatzekoa da sail honetako bost filmekin batera afari tematikoak egingo direla, irailaren 23tik 27ra bitartean, Basque Culinary Centerren. Bereziki, ‘El Hoyo 2’ filmaren esperientziak koktel formatua hartuko du, El hoyo eta filmaren plataforma ikonikoaren estetika eta esperientzia birsortuz. Afari honek 130 lagunentzako lekua izango du.
Belodromoa
Belodromoak Go!azen telesailaren hamaikagarren denboraldiko lehen atala estreinatuko du, protagonisten zuzeneko emanaldi batekin batera, iazko arrakasta formula errepikatuz.
Made in Spain
Donostia Zinemaldian ikusi ahal izango den beste film bat Andrea Jaurrietaren ‘Nina’ izango da, Malagako 27. Zinemaldian Kritikaren Saria jaso zuena, Estatuko ekoizpen aipagarrienetako bat bezala sendotuz. Filmak 45 urteko emakume baten bizitza kontatzen du. Hazi zen kostaldeko herrira itzultzea erabakiko du, bere bizitza hondatu zuen eta orain herriak omentzen duen gizonaz mendekatzeko.
Zinemira
Zinemira sailak, euskal zineman soilik oinarritzen denak, Euskal Zinema Sarirako Irizar Saria eskuratzeko lehiatuko diren hainbat film aurkeztuko ditu. Haien artean, Raul de la Fuentek zuzendutako ‘Los Williams’. Athleticeko jokalarien bizipenetan oinarritutako istorio honek hainbat gai jorratzen ditu: arrazakeria, anai-arreben arteko harremanak, migrazioa, memoria eta identitatea, pribilegioa, eta beltz gorputza duen pertsona zuria ote den, euskal herritar beltza ote den edo, besterik gabe, atzerritar sentitzen ote den oso ondo ez dakien norbaiten deserosotasuna. Anaiak, ghanatarren ondorengoak, Athletic Clubeko jokalari miretsiak dira, hots, euskal jokalariak bakarrik dituen lehen mailako lehenengo taldekoak.
Ez dira faltako Carmen Chaplin zuzendariaren ‘Charlie Chaplin, un hombre de mundo’, Arantxa Aguirreren ‘Ciento volando’, Ernesto del Ríoren ‘Ese mundo que no te da nada’ edo Ibarretxe anaien argiak eta itzalak ezagutzeko, ulertzeko eta onartzeko bidaia den ‘Esto no es Hollywood’, Jone Ibarretxe eta Nerea Falaganek zuzendua.
Nino Fontán, Miguel Alba Rico eta Itziar Bernaola zuzendarien ‘Los poderes de Lolo’ ere atal honetan izango da. Dokumentalak Lolo Ricoren, ‘La bola de cristal’ programaren sortzailearen, bizitzan sakontzen du. Dokumentalak emakume ausart eta aitzindari baten istorioarekin harritzen gaitu. Bizi izan zuen garaiari aurre egin zion, eta zazpi seme-alaba bakarrik aurrera ateratzea lortu zuen, Estatuan telebistako saio mitikoetako bat martxan jartzearekin batera.
Azkenik, Amaia Merinok eta Ander Iriartek zuzendutako ‘Indarkeriaren oi(h)artzunak’ ere ezagutuko dugu. Lan honek Donostiako Zinemaldiaren Giza Eskubideen Zinemaldiko 21. edizioan Film Onenaren Publikoaren Saria irabazi zuen. Naia Lakaren ‘Zortzitik infinitura’ eta Pello Gutierrezen ‘Erreplika’ ere izango dira bertan.
Zinemira Sariak Elena Irureta aktorearen ibilbidea aintzatetsiko du
RTVE Gala
RTVEk ere paper nabarmena izango du edizio honetan, hiru zinema-galarekin, eta horien artean Juana Macíasen ‘Las chicas de la estación’ filmaren aurre-estreinaldia. Baldintzarik gabeko maitasuna zer den ezagutu ez duten hiru nesken istorioa kontatzen du, haurtzaroko zentro batean hazitakoak.
Klasikoak
Donostiako Zinemaldian estreinatu eta 40 urtera, ‘Tasio’ (Montxo Armendariz, 1984) film luzeak, Euskadiko Filmotekak zaharberritua, atal hau inauguratuko du.
Nest
Azkenik, zinema ikasleen nazioarteko film laburren lehiaketak, Julen Etxebarriaren ‘El tercer paisaje’ filmaren emanaldiarekin kontatuko du, jaialdiak talentu berritzaileari ematen dion babesa berretsiz. Elias Querejeta Zine Eskolak ekoitzi du lana.
Beste ekintzak
Gainera, jaialdiaren 72. edizioan, Lau Haizetara Foroa irailaren 23, 24 eta 25ean izango da. Espazio honek proiektuak finantzagile eta sektoreko aditu posibleekin konektatzea du helburu. Hautatutako proiektuen artean, bi euskaldunak dira: Galder Arriagaren ‘El arte sencillo’; eta Mireia del Pozoren ‘Guardianas’. Hautaketa honetan Lucia Monteroren ‘Peter’ ere sartzen da, euskal koproduktore bila dabilen proiektua. Gainera, Talentuaren Gunearen azken edizioan Lau Haizetara Saria jaso zuen, ikus-entzunezko ekoizpeneko profesional berriak sustatzeko Zineuskadiren ekimen bat.
